Wpłaty na ZFRON a dofinansowanie do wynagrodzeń
Czy wpłaty na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) mogą mieć jakikolwiek związek z dofinansowaniem do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych? Czy nieterminowe dokonywanie wpłat na ZFRON może stanowić przeszkodę w uzyskaniu dofinansowania za dany okres? Otóż, według stanowiska Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), takie powiązanie istnieje. Co więcej, nieterminowe wpłaty na ZFRON mogą skutkować odmową wypłaty dofinansowania bądź nakazem zwrotu dofinansowania, za te miesiące, których dotyczyły.
Interpretacja PFRON przedstawia się w tej sprawie następująco. Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji miesięczne dofinansowanie nie przysługuje jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni. Zgodnie natomiast z ustawową definicją przez koszty płacy rozumie się wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Solidarnościowy. Według PFRON, elementem wynagrodzenia brutto jest zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych. W zakładach pracy chronionej oraz innych zakładach, które posiadają ZFRON, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wszystkich pracowników, bądź od osób niepełnosprawnych, przekazywane są nie do urzędu skarbowego, ale właśnie na ZFRON. Przepisy ustawy o rehabilitacji nakazują przekazywanie środków ZFRON na jego rachunek w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano, przy czym w odniesieniu do zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, za dzień uzyskania tych środków, uznaje się dzień wypłaty wynagrodzeń.
Dlatego też data przekazania środków pochodzących z zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zakładowy fundusz jest dla PFRON jednym z kryteriów oceny prawidłowości uzyskanego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. W przypadku gdy PFRON stwierdzi, że wpłata na ZFRON została dokonana z naruszeniem terminu (7 dni od dnia wypłaty wynagrodzenia plus 14 dni możliwego opóźnienia) uznaje dofinansowanie wypłacone za ten miesiąc za nienależne i wzywa do jego zwrotu w całości.
Powstaje tu pytanie, czy interpretacja PFRON jest prawidłowa i czy sankcja w wysokości 30% środków nieterminowo zapłaconych na ZFRON nie wyczerpuje kwestii opóźnienia wpłaty, gdyż faktycznie dochodzi tu do podwójnego i nieproporcjonalnego karania pracodawcy za jedno uchybienie.
Wydaje się, że wpłata na ZFRON nie powinna być łączona z uprawnieniem do dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, gdyż zaliczka na podatek dochodowy faktycznie nie stanowi wynagrodzenia, ale stanowi właśnie element podatku dochodowego, w przypadku którego pracodawca jest jedynie płatnikiem. Ponadto wpłaty na ZFRON objęte są odrębnym reżimem prawnym, który przewiduje karę w wysokości 30% dodatkowej wpłaty na PFRON, liczonej od kwoty nieterminowo przekazanych środków. Dodać również należy, że PFRON nie jest uprawniony do kontroli ZFRON, gdyż ustawa o rehabilitacji jasno wskazuje, że ocena prawidłowości realizacji przepisów dotyczących ZFRON jest wykonywana przez właściwego miejscowo dyrektora izby administracji skarbowej.
Podobnie wypowiedział się również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyroku z dnia 12 czerwca 2019 r. (V SA/Wa 490/19) wskazał, iż „nieprzekazanie środków na rachunek funduszu w terminie 7 dni od dnia, w którym środki te uzyskano, tj. od dnia wypłaty wynagrodzeń, jest zagrożone sankcją określoną w art. 33 ust. 3 pkt 3 (…) działanie organu polegające na obciążeniu Spółki obowiązkiem zwrotu dofinansowania bez wskazania wyraźnej podstawy prawnej, wyłącznie w oparciu o dokonaną interpretację przepisów dotyczących dofinansowań i ZFRON, stanowi zastosowanie środka nieproporcjonalnego, jak również powoduje nierówne traktowanie pracodawcy zatrudniającego osoby niepełnosprawne, wobec innych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych”.
Sąd zatem nie potwierdził interpretacji PFRON w zakresie możliwości nakazywania zwrotu dofinansowania w przypadku dokonania nieterminowej wpłaty na ZFRON, ale mając na uwadze praktykę PFRON w tej kwestii warto zadbać, aby również wpłaty na ZFRON dokonywane były terminowo, przynajmniej w części dotyczącej zaliczek na podatek dochodowy, aby uniknąć długotrwałego postępowania związanego ze zwrotem dofinansowania.