Projekt rozporządzenia ZFRON

Ponieważ w dniu 30 czerwca 2024 r. upłynął termin obowiązywania dotychczasowego rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON), a nowelizacja tego rozporządzenia nie została jeszcze wydana, powstaje pytanie, czy w przypadku braku przepisów wykonawczych można obecnie dokonywać wydatków ze środków ZFRON. W szczególności problem dotyczyć będzie wydatków stanowiących pomoc de minimis, które wymagają uzyskania zaświadczenia przez właściwy organ. Jednocześnie warto tu przypomnieć, że od 1 stycznia 2024 r. obowiązuje nowe rozporządzenie unijne w sprawie pomocy de minimis, które podnosi limit tej pomocy do 300 tys. euro, ale liczonych w okresie trzech lat poprzedzających wydatek, a nie jak dotychczas w roku bieżącym i dwóch latach poprzedzających (czyli np. dla wydatku dokonanego w marcu 2024 r. limit będziemy liczyli sumując pomoc de minimis od marca 2021 r.,  a nie sumując pomoc de minimis za lata 2022-23 oraz za okres od początku roku 2024 do dnia dokonania wydatku).

Moim zdaniem, od strony prawnej, nie ma przeszkód w wydatkowaniu środków ZFRON, gdyż obowiązuje zarówno ustawa o rehabilitacji, określająca ogólny sposób wydatkowania środków ZFRON, jak też rozporządzenie unijne w sprawie pomocy de minimis, które stosowane jest jako element polskiego porządku prawnego. Istnieje również projekt rozporządzenia w sprawie ZFRON, który przedłuża okres jego obowiązywania do 30 czerwca 2031 r. Projekt ten zakłada również, że do wydatków ze środków ZFRON dokonanych do dnia 30 czerwca 2024 r. stosować się będzie dotychczas obowiązujące rozporządzenie, a do wydatków dokonanych po dniu 30 czerwca 2024 r. stosować się będzie to rozporządzenie już w nowym brzemieniu.  Faktycznie więc, projekt rozporządzenia zakłada objęcie mocą wsteczną wydatków dokonywanych po 30 czerwca 2024 r., ale przed wejściem w życie nowelizacji rozporządzenia. Pracodawcy nie powinni zatem ponosić negatywnych konsekwencji wydatkowania środków ZFRON po utracie obowiązywania dotychczasowego rozporządzenia w sprawie ZFRON, a przed wejściem w życie jego nowelizacji, przedłużającej termin jej obowiązywania.

Pewnym problemem może być jednak niejednolitość postępowania przez organy wydające zaświadczenia o pomocy de minimis, gdyż niektóre urzędy skarbowe odmawiają wydania zaświadczenia (ze względu na brak przepisów wykonawczych), niektóre wydają te zaświadczenia, tak jak dotychczas, a cześć (w tym np. PFRON), wstrzymuje postępowania do czasu wydania nowego rozporządzenia. W przypadku uzyskania odmowy zaświadczenia należy złożyć zażalenie od postanowienia odmawiającego wydania zaświadczenia, bądź ewentualnie, jeśli zażalenie nie zostało złożone w terminie, po zmianie przepisów wystąpić o zaświadczenie wskazując na zmianę stanu prawnego i wsteczne obowiązywanie przepisów. Mając na uwadze powyższe, warto rozważyć, czy z niektórymi wydatkami z ZFRON, w szczególności znacznymi kwotowo oraz wymagającymi uzyskania zaświadczenia o pomocy de minimis, nie poczekać do wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia. Natomiast wejście w życie tego rozporządzenia, powinno zakończyć wszelkie wątpliwości co do wydatkowania środków, w szczególności, że rozporządzenie to nie zmieni w żadnej sposób zakresu, ani rodzaju dokonywanych wydatków. Zatem katalog wydatków ZFRON, znany z obecnego rozporządzenia ZFRON, pozostanie niezmieniony.